Các đại biểu tham dự hội thảo. Ảnh: TITC

Tham dự hội thảo có TS. Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam; Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki; Chủ tịch Viện Nghiên cứu Giao thông và Du lịch Nhật Bản Okuda Tetsuya; PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam cùng các Phó Viện trưởng: PGS. TS. Phạm Lan Oanh, TS. Hoàng Thị Bình; cùng các đại biểu, chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp, khách mời Việt Nam và Nhật Bản.

PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam phát biểu khai mạc. Ảnh: TITC

Phát biểu khai mạc, PGS. TS. Nguyễn Thị Thu Phương - Viện trưởng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam nhấn mạnh, hội thảo hôm nay diễn ra trong bối cảnh du lịch toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ - từ “du lịch tham quan và tiêu dùng” sang “du lịch trải nghiệm và sáng tạo”. Xu hướng này phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong tư duy phát triển: du khách không còn chỉ là người quan sát mà trở thành chủ thể đồng sáng tạo giá trị cùng cộng đồng địa phương. Đây chính là cơ hội để Việt Nam khẳng định thương hiệu du lịch mang đậm bản sắc văn hóa, đồng thời đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững mà Chính phủ Việt Nam đã cam kết.

Chủ đề hội thảo hôm nay mang ý nghĩa thiết thực, tập trung vào ba trụ cột quan trọng trong định hướng phát triển du lịch Việt Nam: Thay đổi tư duy - từ khai thác tài nguyên sang sáng tạo giá trị; bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa theo cách năng động, hiện đại hơn. Cùng với đó, phát triển sản phẩm du lịch giá trị cao vừa mang đậm bản sắc, vừa có khả năng cạnh tranh quốc tế.

Ông Okuda Tetsuya - Chủ tịch Viện Nghiên cứu Giao thông và Du lịch Nhật Bản phát biểu. Ảnh: TITC

Ông Okuda Tetsuya - Chủ tịch Viện Nghiên cứu Giao thông và Du lịch Nhật Bản đã chia sẻ những kết quả tích cực của hai kỳ hội thảo trước, đồng thời bày tỏ vinh dự khi tiếp tục cùng Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam tổ chức hội thảo quốc tế lần thứ 3 với chủ đề “Du lịch sáng tạo - Phát triển điểm đến bền vững”. Theo ông, du lịch ngày nay không chỉ là một ngành kinh tế mà còn là nguồn lực sáng tạo, gắn kết văn hóa, công nghiệp, thiên nhiên và đời sống con người, giúp bảo tồn, lan tỏa giá trị văn hóa cho thế hệ tương lai.

Ông Okuda Tetsuya kỳ vọng hội thảo sẽ mang lại nhiều ý tưởng và giải pháp thiết thực cho du lịch sáng tạo và bền vững; đồng thời khẳng định Viện Nghiên cứu Giao thông và Du lịch Nhật Bản sẽ tiếp tục tăng cường hợp tác thực chất, lâu dài với các cơ quan, tổ chức trong khu vực, góp phần thắt chặt hơn nữa tình hữu nghị giữa Việt Nam và Nhật Bản.

TS. Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TITC

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Trùng Khánh - Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đánh giá cao sự phối hợp, đồng hành giữa hai cơ quan trong việc tổ chức hội thảo quốc tế lần thứ ba. Sau hai kỳ tổ chức thành công, có thể khẳng định hội thảo đã mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần thúc đẩy hợp tác phát triển du lịch Việt Nam - Nhật Bản, cũng như tăng cường trao đổi học thuật, nghiên cứu giữa các cơ quan, viện nghiên cứu hai nước.

Những năm qua, Nhật Bản luôn là một trong những thị trường khách du lịch quốc tế lớn nhất đến Việt Nam, đồng thời Nhật Bản cũng là một trong những điểm đến yêu thích hàng đầu của du khách Việt Nam tại khu vực Đông Bắc Á. Không chỉ trao đổi khách, hợp tác chiến lược của hai nước còn mở rộng sang các lĩnh vực nghiên cứu, đào tạo, phát triển sản phẩm, ứng dụng công nghệ giúp kiến tạo nên những yếu tố cốt lõi cho sự phát triển của ngành du lịch trong thời đại mới.

Cục trưởng Nguyễn Trùng Khánh cũng vui mừng thông tin, trong báo cáo mới nhất của Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism), sau 6 tháng đầu năm, Việt Nam và Nhật Bản là hai điểm đến du lịch có tốc độ tăng trưởng khách du lịch cao nhất toàn cầu - đạt 21%. Đây cũng là tin vui không chỉ cho du lịch Việt Nam mà còn cho cả du lịch Nhật Bản. Năm nay, du lịch Việt Nam phấn đấu đạt 22 - 23 triệu khách quốc tế, 120 - 130 triệu lượt khách du lịch nội địa, trong khi Nhật Bản cũng hướng tới đạt 30 triệu lượt khách du lịch quốc tế.

Cục trưởng cho biết, hiện nay, du lịch toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ sau đại dịch. Hành vi và kỳ vọng của du khách cũng thay đổi đáng kể. Du khách không chỉ muốn đi để ngắm nhìn mà còn mong muốn đi để trải nghiệm, để sáng tạo và để kết nối. Họ tìm kiếm những hành trình mới, nơi có thể học hỏi, tự tay tạo ra giá trị, tạo nên những sản phẩm văn hóa, thủ công, ẩm thực để mỗi hành trình trở thành một trải nghiệm cá nhân hóa, ý nghĩa và đa chiều. Đó chính là tinh thần của du lịch sáng tạo (creative tourism) - loại hình du lịch coi trải nghiệm và tương tác của con người là trung tâm.

Đồng hành với sự phát triển của du lịch Việt Nam, du lịch sáng tạo không chỉ là xu hướng mà còn trở thành động lực đổi mới trong hành trình du lịch; là hướng đi giúp điểm đến tạo ra bản sắc riêng, giúp người dân địa phương trở thành chủ thể sáng tạo, từ đó phát triển về mọi mặt - kinh tế, văn hóa và môi trường, đồng thời gia tăng sức hấp dẫn của Việt Nam trên bản đồ du lịch thế giới.

Vì vậy, để đạt được những mục tiêu này, Lãnh đạo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam đề nghị, cần khuyến khích sáng tạo trong thiết kế sản phẩm, dịch vụ du lịch trên nền tảng công nghệ số; hỗ trợ các doanh nghiệp và startup du lịch sáng tạo thông qua việc cung cấp cơ chế, chính sách thuận lợi; đẩy mạnh hợp tác công - tư, đảm bảo phát triển bền vững và hài hòa lợi ích; tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển du lịch sáng tạo thông qua trao đổi kinh nghiệm và công nghệ phát triển sản phẩm, xây dựng hình ảnh điểm đến. Bên cạnh đó, đào tạo nguồn nhân lực ứng dụng công nghệ số trong trải nghiệm du lịch, phát triển các sản phẩm du lịch sáng tạo kết hợp đặc trưng văn hóa Việt Nam và các nước. Ngoài ra, ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông, xây dựng nền tảng số, ứng dụng thực tế ảo để quảng bá các sản phẩm du lịch sáng tạo ra thị trường quốc tế.

Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam sẵn sàng đồng hành cùng các tổ chức, viện nghiên cứu và doanh nghiệp hai nước trong việc triển khai các chương trình hợp tác, dự án thí điểm và hoạt động trao đổi chuyên môn về du lịch sáng tạo và bền vững, Cục trưởng khẳng định.

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TITC

Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki cho biết, theo dự báo của Tổ chức Du lịch Liên Hợp Quốc (UN Tourism), năm 2025, Nhật Bản và Việt Nam nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ tăng trưởng khách du lịch cao nhất thế giới. Tuy nhiên, song song với sự tăng trưởng nhanh, một số khu vực đang đối mặt với tình trạng quá tải du lịch, do đó việc cùng trao đổi về phát triển du lịch bền vững là rất cần thiết và đúng thời điểm.

Quan hệ Nhật Bản - Việt Nam được nâng cấp thành Đối tác chiến lược toàn diện từ năm 2023, trong đó du lịch được xác định là lĩnh vực hợp tác trọng yếu. Vừa qua, tại Hội nghị Cấp cao ASEAN - Nhật Bản, Thủ tướng hai nước cũng thống nhất tăng cường giao lưu nhân dân và hợp tác du lịch.

Năm 2024 chứng kiến những con số cao kỷ lục khi Nhật Bản đón 620 nghìn lượt khách Việt Nam và Việt Nam đón 710 nghìn lượt khách Nhật Bản. Hai bên đặt mục tiêu đạt 2 triệu lượt khách qua lại trước năm 2030, việc mở rộng các đường bay thẳng được coi là yếu tố then chốt. Hiện nay nhiều tuyến bay mới đã và sẽ được khai thác như Hà Nội - Hiroshima, TP. Hồ Chí Minh - Nagoya, TP. Hồ Chí Minh - Fukuoka, Đà Nẵng - Osaka, cùng các chuyến bay thuê bao đến Kagoshima, Fukushima, Shimane và sắp tới là TP. Hồ Chí Minh - Sapporo.

Về thủ tục visa, Nhật Bản đang đơn giản hóa quy trình, đặc biệt với khách đi theo tour qua công ty được chỉ định; đồng thời triển khai nộp hồ sơ điện tử và cấp visa nhiều lần thời hạn tới 5 năm, nhằm tạo thuận lợi hơn cho du khách Việt Nam đến quốc gia này.

Đại sứ nhấn mạnh, để thu hút khách du lịch Nhật Bản đến Việt Nam cần tăng cường quảng bá hình ảnh điểm đến, đồng thời khai thác mối liên hệ lịch sử sâu sắc giữa hai nước. Ông hy vọng, thông qua cuộc thảo luận hôm nay, hai bên sẽ hình thành những ý tưởng sáng tạo, mang lại giá trị mới cho du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển bền vững và tăng cường quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản trong thời gian tới.

ThS. Hoàng Đạo Bảo Cầm - Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam bàn về phát triển du lịch sáng tạo ở Việt Nam. Ảnh: TITC

Theo ThS. Hoàng Đạo Bảo Cầm - Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, du lịch sáng tạo đóng vai trò như hướng đi mới nhằm nâng cao chất lượng, tính bền vững và giá trị nhân văn trong các hoạt động du lịch của Việt Nam. Đây được xem là con đường để phát huy bản sắc địa phương, gắn kết con người và phát triển bền vững cho ngành du lịch Việt Nam. Du lịch sáng tạo thực sự đã có những bước đi đầu tiên ở Việt Nam với những thử nghiệm ở Đường Lâm, Bát Tràng, Hội An,… cũng như nhiều điểm đến khác và các doanh nghiệp lữ hành lớn, uy tín. Có thể nói, du lịch sáng tạo vừa tạo ra sức hút, tạo động lực phát triển mới cho ngành du lịch, mở ra xu hướng mới, đồng thời cũng là giải pháp các địa phương cần triển khai, mở rộng để mang đến cho du khách những trải nghiệm mới mẻ, đáng nhớ.

Bà Suzuki Hiroko - Cơ quan Du lịch Nhật Bản (JTA) chia sẻ kinh nghiệm về quản lý phát triển bền vững điểm đến dựa trên du lịch. Ảnh: TITC

Bà Suzuki Hiroko - Cơ quan Du lịch Nhật Bản (JTA) cho biết, số lượng khách quốc tế đến Nhật Bản đã đạt mức kỷ lục, tuy nhiên, khoảng 70% trong số đó tập trung chủ yếu tại khu vực đô thị, tạo ra những ảnh hưởng tiêu cực đến người dân và du khách. Thực tế này đặt ra yêu cầu cần xây dựng Bộ tiêu chuẩn du lịch bền vững dành cho các điểm đến. Đây sẽ là công cụ hỗ trợ cho chính quyền địa phương và các tổ chức quản lý điểm đến trong việc triển khai công tác quản lý khu vực theo hướng bền vững, bảo đảm hài hòa lợi ích giữa du khách và cộng đồng. Bộ tiêu chuẩn gồm 4 lĩnh vực chính: quản lý bền vững, tính bền vững kinh tế - xã hội, bền vững về văn hóa, bền vững về môi trường. Việc áp dụng Bộ tiêu chí giúp nâng cao sức hấp dẫn của điểm đến, và khuyến khích du khách nghỉ lại lâu hơn; tăng cường hiểu biết về tầm quan trọng của văn hóa truyền thống địa phương; đồng thời tác động tích cực đến môi trường. Đây là kinh nghiệm quý mà Việt Nam có thể tham khảo trong công tác quản lý và phát triển điểm đến bền vững.

ThS. Phùng Quang Thắng - Chủ tịch Liên chi hội Du lịch xanh Việt Nam chia sẻ về du lịch sáng tạo - từ trải nghiệm văn hóa đến phát triển bền vững. Ảnh: TITC

Phân tích về xu hướng chuyển dịch của du lịch Việt Nam, ThS. Phùng Quang Thắng - Chủ tịch Liên chi hội Du lịch xanh Việt Nam nhận định, ngành du lịch đang bước vào giai đoạn chuyển từ “du lịch đại chúng” sang hành trình mang tính sâu sắc hơn là “du lịch trải nghiệm” và đặc biệt là “du lịch sáng tạo”, đặt con người làm trung tâm, cùng với văn hóa, cộng đồng và thiên nhiên. Sở hữu văn hóa đặc trưng độc đáo cùng bản sắc của 54 dân tộc, Việt Nam có nhiều tiềm tăng phát triển đa dạng các sản phẩm du lịch, bên cạnh những sản phẩm truyền thống là các sản phẩm sáng tạo như tour đêm di sản, du lịch làng nghề, trải nghiệm nông thôn hay nghệ thuật đương đại… là minh chứng cho việc làm mới di sản mà vẫn giữ gìn hồn cốt văn hóa dân tộc. Ông Phùng Quang Thắng cũng khẳng định, giá trị lớn nhất của du lịch sáng tạo không chỉ đem lại lợi ích kinh tế mà còn khơi dậy niềm tự hào văn hóa cho cộng đồng.

Ông Nishino Yoshiuki - Hiệp hội Du lịch Thành phố Echizen, Nhật Bản bàn về phát triển du lịch tại địa phương. Ảnh: TITC

Chia sẻ về phát triển du lịch tại địa phương, ông Nishino Yoshiuki - Hiệp hội Du lịch Thành phố Echizen (Nhật Bản) cho biết, thành phố tập trung vào tăng cường sức hấp dẫn bản địa, khuyến khích định cư và bồi đắp niềm tự hào cộng đồng, các nỗ lực đang được thực hiện nhằm đóng góp cho sự phát triển bền vững của khu vực. Việc đa dạng hóa sản phẩm và dịch vụ dựa trên giá trị của “lao động thủ công” giúp tăng cường sức hút của khu vực như một điểm đến du lịch độc đáo. Du khách không chỉ tham quan mà còn mua sắm các sản phẩm và dịch vụ do địa phương cung cấp. Qua đó việc phân bổ chi tiêu du lịch và thu hút nhóm khách hàng trân trọng giá trị “thủ công” góp phần duy trì và phát triển nhiều ngành nghề đang gìn giữ văn hóa địa phương.

Phiên thảo luận bàn tròn. Ảnh: TITC

Hội thảo đã lắng nghe các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng trao đổi, đề xuất các giải pháp khả thi để thúc đẩy phát triển du lịch sáng tạo, góp phần xây dựng thương hiệu điểm đến Việt Nam giàu bản sắc, hấp dẫn và bền vững.

Trong khuôn khổ hội thảo, Viện Văn hóa, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam và Viện Nghiên cứu Giao thông và Du lịch Nhật Bản đã ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai cơ quan về hợp tác nghiên cứu, trao đổi chuyên gia, tổ chức hội nghị, hội thảo và trao đổi thông tin nghiên cứu về phát triển du lịch.

Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Nguyễn Trùng Khánh và Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Nhật Bản tại Việt Nam Ito Naoki cùng các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Lễ ký Bản ghi nhớ hợp tác giữa hai Viện nghiên cứu. Ảnh: TITC

Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: TITC

Trung tâm Thông tin du lịch