Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TITC

Phát biểu đề dẫn hội thảo, Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu nhận định, khu vực nông thôn Việt Nam sở hữu nguồn tài nguyên đa dạng và có nhiều dư địa để phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn. Phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn góp phần tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống khu vực nông thôn.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã giao Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu “Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh”. Hội thảo này được tổ chức nhằm tham vấn ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học, các cơ quan quản lý về dự thảo Bộ tiêu chí theo hướng hoàn thiện Bộ tiêu chí vừa phải toàn diện vừa phải ngắn gọn, dễ hiểu, dễ áp dụng được vào điểm đến du lịch khu vực nông thôn.

Ông Đào Quốc Huấn, Trưởng phòng OCOP du lịch (Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương) phát biểu tại hội thảo. Ảnh: TITC

Tham dự hội thảo, ông Đào Quốc Huấn, Trưởng phòng OCOP du lịch (Văn phòng điều phối nông thôn mới Trung ương) chia sẻ, ngày 22/2/2022, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 với 11 nội dung thành phần và 6 chương trình chuyên đề. Trong đó, lần đầu tiên đưa du lịch nông thôn trở thành một chương trình để chỉ đạo thực hiện đồng bộ, mang tính hệ thống trên địa bàn cả nước gắn với xây dựng nông thôn mới.

Cùng với Chương trình OCOP, Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới (Quyết định số 922/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ) là một trong hai chương trình phát triển kinh tế nông thôn theo hướng phát huy tiềm năng, lợi thế về nông nghiệp, làng nghề, văn hóa và môi trường sinh thái của các địa phương, nhằm nâng cao chất lượng đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng tích hợp đa giá trị, bao trùm và phát triển bền vững. Sau hơn 03 năm, Chương trình phát triển du lịch nông thôn được triển khai đồng bộ, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và đem lại hiệu quả rõ rệt.

Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới đã tạo bước chuyển mạnh mẽ trong nhận thức và tư duy phát triển kinh tế nông thôn. Chương trình đã góp phần quan trọng trong chuyển đổi tư duy của chính quyền, người dân và doanh nghiệp từ “làm nông” sang “làm du lịch”, từ sản xuất đơn giá trị sang phát triển kinh tế nông thôn tích hợp đa giá trị (nông nghiệp – văn hóa - sinh thái - dịch vụ). Qua đó, du lịch nông thôn không chỉ là một ngành kinh tế bổ trợ, đang dần trở thành một mũi nhọn phát triển bền vững ở nhiều vùng nông thôn.

Hội thảo có sự tham dự của các chuyên gia, nhà khoa học, cơ quan quản lý trung ương và địa phương. Ảnh: TITC

Các mô hình du lịch nông thôn đã đóng góp thiết thực vào nâng cao thu nhập, tạo sinh kế và giữ chân lao động nông thôn.  Bên cạnh đó, phát triển du lịch nông thôn đã tác động đến ý thức xây dựng môi trường cảnh quan văn minh, sạch sẽ; bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc nhằm tạo điểm khác biệt để thu hút khách du lịch. Nhờ đó, cảnh quan, môi trường, đời sống văn hóa tinh thần của nhiều khu vực nông thôn được thay đổi đáng kể, trở thành những “miền quê đáng sống”.

Như vậy, đến nay có thể khẳng định, Chương trình OCOP và Chương trình phát triển du lịch nông thôn là định hướng rất phù hợp để phát huy thế mạnh, lợi thế về điều kiện tự nhiên, văn hóa của các địa phương,... trong phát triển kinh tế nông thôn, gắn liền với xây dựng nông thôn mới, được tất cả các địa phương chủ động triển khai một cách hiệu quả và thành công.

Định hướng giai đoạn tiếp theo 2026 – 2030, du lịch nông thôn tiếp tục được xác định là một nội dung thành phần của Chương trình MTQG. Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến nông thôn gắn với tăng trưởng xanh được xây dựng rất kịp thời và đúng hướng, khi được hoàn thiện và ban hành sẽ được đồng bộ vào bộ tiêu chí đánh giá chương trình nông thôn mới.

Ông Hoàng Hoa Quân, Phó Trưởng phòng Lữ hành, Cục DLQGVN trình bày các nội dung cơ bản của Dự thảo Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến nông thôn gắn với tăng trưởng xanh. Ảnh: TITC

Tại hội thảo, ông Hoàng Hoa Quân (Phó Trưởng phòng Lữ hành, Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) đã trình bày nội dung Dự thảo Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến nông thôn gắn với tăng trưởng xanh gồm 36 tiêu chí chia thành 6 nhóm: (1) Nhóm tiêu chí hạ tầng, (2) Nhóm tiêu chí Tài nguyên du lịch, (3) Nhóm tiêu chí Sản phẩm dịch vụ du lịch và bản sắc văn hóa, (4) Nhóm tiêu chí Quản lý, (5) Nhóm tiêu chí Kinh tế, sinh kế, chính sách, (6) Nhóm tiêu chí Hiệu quả tăng trưởng.

Bộ tiêu chí đánh giá trên thang điểm, tổng điểm tối đa là 100. Đơn vị quản lý điểm đến và chính quyền cấp xã dùng bộ tiêu chí làm công cụ tự đánh giá và lập kế hoạch phát triển du lịch nông thôn bền vững. Cấp tỉnh dùng bộ tiêu chí để làm bộ chỉ số đánh giá, xếp hạng làng du lịch xanh. Cấp quốc gia làm cơ sở so sánh với tiêu chí GSTC, ASEAN, UN Tourism, quản lý và vinh danh.

Trong quá trình xây dựng, nhóm nghiên cứu đã nắm bắt tình hinh thực tiễn thông qua làm việc với 6 cơ quan quản lý địa phương, khảo sát 20 điểm du lịch nông thôn. Nhóm cũng đã nghiên cứu Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch, Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, Tiêu chí “Làng Du lịch tốt nhất thế giới” của UN Tourism, Tiêu chí “Giải thưởng Du lịch xanh ASEAN” và tổng hợp, so sánh, đồng bộ hóa vào Bộ tiêu chí đánh giá điểm đến du lịch nông thôn gắn với tăng trưởng xanh.

Sở Du lịch Huế đóng góp ý kiến tại hội thảo. Ảnh: TITC

Tham dự hội thảo, đại diện cơ quan quản lý du lịch địa phương đã trao đổi về thực trạng và kiến nghị đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn tại các địa phương và đóng góp ý kiến hoàn thiện dự thảo Bộ tiêu chí.

Các đại biểu tham dự hội thảo cho rằng du lịch nông thôn có rất nhiều tiềm năng nhưng còn gặp nhiều tồn tại, hạn chế. Công tác quy hoạch du lịch nông nghiệp, nông thôn còn thiếu trọng tâm, chưa phù hợp với tiềm năng lợi thế, đặc trưng của nhiều địa phương. Một số mô hình du lịch nông thôn còn tự phát, quy mô nhỏ và trùng lặp, chưa khai thác được thế mạnh về điều kiện tự nhiên, văn hóa và tài nguyên nông nghiệp của địa phương. Chất lượng sản phẩm và dịch vụ chưa đáp ứng yêu cầu, các sản phẩm du lịch còn đơn điệu, còn mang tính tự phát và mùa vụ. Hoạt động du lịch còn thiếu kết nối, liên kết điểm, tuyến du lịch còn hạn chế, đặc biệt là sự kết nối liên tỉnh, liên vùng,…

Sở VHTTDL Vĩnh Long tham luận tại hội thảo. Ảnh: TITC

Đối với Bộ tiêu chí, cơ quan quản lý địa phương dựa trên thực tế phát triển du lịch nông thôn của địa phương đề xuất bổ sung tiêu chí về quy hoạch, chuyển đổi số, hạ tầng giao thông, đánh giá sự hài lòng của người dân và du khách, an toàn vệ sinh thực phẩm, tính sáng tạo và khác biệt… cũng như điều chỉnh tên một số tiêu chí thành phần. Bên cạnh đó mong có bộ nhận diện, gắn nhãn công nhận gắn với trách nhiệm và quyền lợi của đơn vị được đánh giá.

Chuyên gia trao đổi tại hội thảo. Ảnh: TITC

Dưới góc độ chuyên gia, TS. Vũ Nam (Đại học Kinh tế quốc dân) đề nghị nhóm nghiên cứu sắp xếp các tiêu chí thành phần phù hợp hơn và đồng ý với các ý kiến của địa phương. PGS.TS. Phạm Hồng Long (Đại học KHXH&NV) góp ý các tiêu chí cần thể hiện rõ hơn tính bền vững, tăng trưởng xanh, ví dụ như tiêu chí sử dụng vật liệu địa phương thân thiện môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu. Đồng thời cần thúc đẩy vai trò của người dân trong triển khai bộ tiêu chí cũng như cần có tiêu chí sự hài lòng của du khách.

Hiệp hội du lịch Thái Nguyên tham luận tại hội thảo. Ảnh: TITC

Làng du lịch cộng đồng Thái Hải tham gia ý kiến tại hội thảo. Ảnh: TITC

Đại diện Hiệp hội du lịch và điểm du lịch cho rằng cần cụ thể hóa tiêu chuẩn văn hóa (hoạt động truyền dậy, câu lạc bộ văn nghệ của người dân, bảo tồn văn hóa), bổ sung yếu tố quản lý cộng đồng, chỉ số hạnh phúc của cộng đồng và du khách, tiêu chí trải nghiệm xanh, tiêu chí về khả năng tiếp cận cho người khuyết tật…

Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu kết luận hội thảo. Ảnh: TITC

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm. Ảnh: TITC

Kết luận hội thảo, Phó Cục trưởng Hà Văn Siêu cám ơn các đại biểu đã đóng góp, chia sẻ nhiều ý kiến tâm huyết, đồng thời đề nghị nhóm nghiên cứu tổng hợp, tiếp thu để tiếp tục hoàn thiện bộ tiêu chí.

Trung tâm Thông tin du lịch