Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thuỷ phát biểu tại Hội thảo

Hội thảo do Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thuỷ và Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi Phạm Thị Trung chủ trì, thu hút sự tham gia của gần 100 đại biểu, bao gồm đại diện cơ quan quản lý, chuyên gia, hiệp hội, doanh nghiệp lữ hành, cơ quan truyền thông, và đặc biệt là đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số đang trực tiếp làm và hưởng lợi từ các hoạt động du lịch tại Quảng Ngãi.

Quảng Ngãi - Miền đất hội tụ bản sắc

Quảng Ngãi sau sáp nhập có hơn 14.800 km² diện tích tự nhiên, dân số hơn 2,16 triệu người, với 43 dân tộc anh em cùng sinh sống, trong đó có tám dân tộc bản địa như Hrê, Cor, Ba Na, Xơ Đăng… Đây là kho tàng văn hóa phong phú, độc đáo, cùng với hệ sinh thái rừng, suối, thác, hồ tạo nên tiềm năng lớn để phát triển du lịch cộng đồng.

Lãnh đạo Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi chủ trì Hội thảo

Sau sáp nhập, Quảng Ngãi đã mở ra không gian phát triển rộng lớn: Diện tích miền núi và số lượng dân tộc tăng, bản sắc phong phú hơn; cơ hội liên kết du lịch biển - đồng bằng và miền núi - biên giới; nhiều mô hình mẫu để học hỏi và nhân rộng; tăng khả năng thu hút đầu tư và nguồn lực Trung ương. Đây là thời điểm quan trọng để Quảng Ngãi bứt phá và trở thành tỉnh dẫn đầu về phát triển du lịch cộng đồng bền vững ở khu vực miền Trung - Tây Nguyên trong thời gian tới. Cùng với các điểm du lịch nổi tiếng như: thị trấn Măng Đen, ngã ba Đông Dương, Vườn quốc gia Chư Mom Ray, đảo Lý Sơn, văn hóa Sa Huỳnh… những cộng đồng dân tộc đầy bản sắc sẽ là động lực mới thúc đẩy phát triển du lịch của Quảng Ngãi.

Trong thời gian qua, tỉnh Quảng Ngãi đã triển khai nhiều chủ trương, chính sách quan trọng về phát triển du lịch cộng đồng và du lịch nông thôn. Một số mô hình du lịch cộng đồng bước đầu thành công như: Làng du lịch cộng đồng Kon K’Tu; Làng du lịch cộng đồng Vi Rơ Ngheo, Làng du lịch cộng đồng Đăk Răng; Làng du lịch cộng đồng Kon Trang Long Loi; Làng du lịch cộng đồng Tu Thó, Điểm du lịch A Biu, Làng Teng… đã góp phần đánh thức tài nguyên du lịch miền núi của tỉnh.

Tuy nhiên, du lịch cộng đồng vẫn chưa phát triển tương xứng tiềm năng do hạ tầng du lịch còn hạn chế; sản phẩm du lịch thiếu bản sắc; nhận thức và kỹ năng làm du lịch của cộng đồng chưa đồng đều; liên kết vùng - doanh nghiệp còn yếu; thời gian lưu trú và mức chi tiêu của khách còn thấp. Do đó, yêu cầu đặt ra là phải có định hướng và giải pháp đồng bộ để đưa du lịch cộng đồng trở thành sinh kế quan trọng của người dân dân tộc thiểu số và miền núi.

Chuyển đổi mô hình sang chuyên nghiệp và bền vững

Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam Phạm Văn Thuỷ nhấn mạnh, Hội thảo nhằm đánh giá tiềm năng, hiện trạng du lịch cộng đồng; xác định hướng phát triển phù hợp với điều kiện tự nhiên và văn hóa đặc trưng của từng vùng; đồng thời khuyến khích mô hình du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm và phát triển hạ tầng du lịch bền vững gắn với bản sắc bản địa.

Đây là dịp để các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp trao đổi kiến thức, chia sẻ kinh nghiệm phát triển du lịch cộng đồng bền vững với đại diện cộng đồng các dân tộc tại Quảng Ngãi. Bên cạnh đó, hội thảo cũng giúp địa phương đánh giá đúng tiềm năng, lợi thế của mình; định hướng xây dựng sản phẩm du lịch cộng đồng đặc trưng; nâng cao kỹ năng truyền thông và quảng bá, phát triển thương hiệu; giải quyết các vấn đề đặt ra như quản lý điểm đến, môi trường, an ninh an toàn, và phát triển nguồn nhân lực bản địa. Mục tiêu là giúp bà con có sinh kế ổn định, nâng cao thu nhập, bảo tồn văn hóa truyền thống và đóng góp vào sự phát triển bền vững của địa phương.

Bà Bạch Thị Mân, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi phát biểu tại Hội thảo

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Bạch Thị Mân, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi cho biết, tỉnh xác định du lịch cộng đồng là phương thức phát triển du lịch gắn với trao quyền cho cộng đồng, đặt người dân vào vị trí chủ thể, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa vừa nâng cao sinh kế và chất lượng cuộc sống gắn với mục tiêu trọng tâm như: nâng cao nhận thức của hệ thống chính trị và cộng đồng về vai trò của du lịch cộng đồng bền vững; xây dựng mô hình điểm du lịch cộng đồng tiêu biểu, từ đó nhân rộng tại các địa bàn khác; tạo việc làm, tăng thu nhập, đóng góp vào mục tiêu giảm nghèo bền vững; bảo tồn văn hóa truyền thống, nâng cao năng lực bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên; tăng cường liên kết vùng, hình thành chuỗi sản phẩm du lịch đa dạng biển -  đồng bằng - miền núi - biên giới.

Các đại biểu chia sẻ tại Hội thảo

Tại hội thảo, nhiều chuyên đề thiết thực đã được trình bày như: Nâng cao kỹ năng và chất lượng nguồn nhân lực du lịch cộng đồng; Phát triển dịch vụ lưu trú chữa lành tại Kon Tum; nâng cao năng lực cộng đồng trong phát triển du lịch Kon Tum…; cùng các phiên thảo luận tập trung vào bảo tồn và phát huy: Chia sẻ mô hình bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc thiểu số gắn với du lịch; xây dựng mô hình “làng du lịch thông minh” để người dân thật sự làm chủ, tránh nguy cơ bị thương mại hóa quá mức; đẩy mạnh truyền thông số và xúc tiến quảng bá. Bên cạnh đó, bà con cũng bày tỏ mong muốn giữ gìn bản sắc dân tộc, mong địa phương hỗ trợ các đội cồng chiêng, phục dựng lễ hội truyền thống, làng nghề truyền thống; tăng cường đào tạo kỹ năng phục vụ du khách để nâng cao chất lượng du lịch địa  phương…

Các đại biểu cũng đã đề xuất các giải pháp mang tính chuyển đổi mạnh mẽ, như: Chuyển từ làm cho du khách sang làm cùng du khách; chuyển từ tự phát sang đồng bộ, liên kết và chuyên nghiệp; Lấy lợi ích lâu dài, giữ gìn hồn cốt dân tộc làm thước đo cho sự phát triển bền vững. Thành lập Ban quản lý làng du lịch, xây dựng quy chế hoạt động và bộ quy tắc ứng xử văn hóa cộng đồng. Cải tạo cảnh quan, làm sạch không gian sống và cung cấp thông tin minh bạch về dịch vụ; bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để phát triển du lịch cộng đồng bền vững; cần có cơ chế, chính sách ưu đãi thu hút đầu tư phát triển du lịch sinh thái nghỉ dưỡng và du lịch cộng đồng; đẩy mạnh phát triển sản phẩm du lịch đặc sắc phục vụ du khách.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Quảng Ngãi Phạm Thị Trung cho biết, trên cơ sở các tham luận và đề xuất của các đại biểu tại Hội thảo, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ngãi sẽ tiếp tục ưu tiên phát triển các mô hình du lịch cộng đồng bền vững, gắn với bảo tồn không gian văn hóa; đồng thời khuyến khích phục dựng lễ hội, phát huy giá trị nhà sàn, cồng chiêng, dệt thổ cẩm và ẩm thực truyền thống; đẩy mạnh đào tạo kỹ năng phục vụ du khách, bồi dưỡng đội ngũ hướng dẫn viên địa phương, hộ dân làm du lịch; tăng cường các lớp tập huấn về đón tiếp, vệ sinh môi trường, an toàn du lịch và ứng xử văn minh; phối hợp với doanh nghiệp để xây dựng sản phẩm trải nghiệm đặc thù, kết nối tour tuyến giữa vùng cao với đồng bằng - ven biển; tạo nên chuỗi trải nghiệm liền mạch, hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài tỉnh. Bên cạnh đó, Sở sẽ tham mưu UBND tỉnh bố trí nguồn lực đầu tư hạ tầng giao thông, điểm dừng chân, hệ thống homestay và trung tâm thông tin du lịch, giúp nâng cao chất lượng dịch vụ và khả năng tiếp cận của du khách; xây dựng chiến lược truyền thông và quảng bá số, đưa hình ảnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Quảng Ngãi đến gần hơn với du khách.

Các đại biểu tham dự Hội thảo

“Chúng tôi kỳ vọng rằng, sau hội thảo này, các mô hình du lịch cộng đồng tại Quảng Ngãi sẽ có những bước phát triển mới, bền vững hơn, chuyên nghiệp hơn và ngày càng hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế,” Phó Cục trưởng Phạm Văn Thủy nhấn mạnh. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam cam kết tiếp tục đồng hành, hỗ trợ địa phương và bà con trong quá trình triển khai các chương trình phát triển du lịch cộng đồng bền vững.

Trung tâm Thông tin du lịch