Trong đời sống cộng đồng người Mường, chiêng hiện diện trong hầu hết các sự kiện quan trọng như lễ mừng nhà mới, lễ cưới, lễ tang, lễ hội truyền thống và các nghi lễ nông nghiệp cầu mùa, cầu mưa. Tiếng chiêng vang lên được quan niệm là cầu nối giữa con người với tổ tiên, thần linh và thế giới tự nhiên, thể hiện khát vọng về cuộc sống bình an, no đủ và sự gắn kết bền chặt của cộng đồng bản Mường.

Chiêng Mường mang những đặc trưng riêng biệt so với các loại hình cồng chiêng khác. Dàn chiêng thường gồm nhiều chiếc với kích cỡ và cao độ khác nhau, mỗi chiếc đảm nhận một vai trò âm thanh riêng, tạo nên tổng thể hài hòa, giàu tiết tấu. Khi diễn tấu, các nghệ nhân không chỉ tuân theo khuôn nhịp truyền thống mà còn linh hoạt biến tấu, thể hiện cảm xúc và kinh nghiệm truyền đời. Âm thanh chiêng Mường trầm hùng, sâu lắng, khi rộn ràng, khi khoan thai, phản ánh sinh động nhịp sống và tâm hồn của người Mường.

Từ ngày 19 - 21/12, tại Trung tâm Văn hóa Nghệ thuật, số 22 Hàng Buồm, phường Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội, Trung tâm Thông tin du lịch (Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam) tổ chức Chương trình giới thiệu, trưng bày di sản văn hóa phi vật thể gắn với phát triển du lịch vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Trong khuôn khổ chương trình, di sản Chiêng Mường được giới thiệu, trình diễn và trưng bày cùng Nhạc Ngũ âm của người Khmer, góp phần tôn vinh và lan tỏa những giá trị văn hóa đặc sắc của cộng đồng các dân tộc Việt Nam.

Hoạt động này tiếp nối thành công của Chương trình giới thiệu, trưng bày di sản văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên và Nghệ thuật Xoè Thái (năm 2023) và Chương trình giới thiệu, trưng bày di sản văn hóa thực hành Then và làm gốm Chăm (năm 2024). Qua đó, góp phần triển khai thực hiện tốt các mục tiêu, nhiệm vụ của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Bên cạnh hoạt động trưng bày, Trung tâm Thông tin du lịch cũng mời nghệ nhân từ các địa phương đến giao lưu, trình diễn về 02 di sản văn hóa phi vật thể trên; tổ chức tọa đàm, trao đổi, giao lưu với các chuyên gia, nhà nghiên cứu, cộng đồng sở hữu di sản và công chúng; tổ chức gian hàng quảng bá, giới thiệu các sản vật, sản phẩm du lịch địa phương; không gian ẩm thực truyền thống địa phương…

Di sản văn hóa Chiêng Mường, với những giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật đặc sắc, không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng người Mường mà còn là một phần quan trọng trong kho tàng di sản văn hóa đa dạng của Việt Nam. Việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản thông qua các chương trình giới thiệu, trưng bày gắn với phát triển du lịch góp phần đưa di sản đến gần hơn với công chúng, làm giàu thêm bản sắc văn hóa dân tộc trong tiến trình hội nhập và phát triển.

Trung tâm Thông tin du lịch